ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ
Έχεις περάσει ποτέ Πρωτοχρονιά σε αποστολή; Πώς ήταν;
Έτυχε να περάσω την ποιο συγκλονιστική μου Πρωτοχρονιά πριν 3 χρόνια στη Σρι Λάνκα. Μετά από ένα περιπετειώδες ταξίδι μέσω Ντουμπάϊ, Βομβάης και Μαλδίβων φτάσαμε στο Κολόμπο. Η αποστολή απαρτιζόταν από μένα και δυο πολύ αξιόλογους ιατρούς, τον Σαράντη Μουρταράκο και την Ελένη Μαυροπούλου. Στο Κολόμπο προσπαθήσαμε να καταλάβουμε τι ακριβώς συνέβαινε, να κάνουμε τις απαραίτητες επαφές με τις αρμόδιες αρχές και άλλες διεθνείς οργανώσεις. Αρχικά κατευθυνθήκαμε νοτιοδυτικά, όπου καλύψαμε κάποιους καταυλισμούς και μετά από δυο ημέρες είδαμε ότι θα ήταν πιο αποτελεσματικό να δραστηριοποιηθούμε στα ανατολικά της χώρας όπου η βοήθεια δεν είχε φτάσει ακόμη. Εκείνη τη μέρα οι τρεις, μαζί με τον οδηγό / μεταφραστή καταλύσαμε στο σπίτι ενός κατεστραμμένου χωριού, μαζί με ένα ζευγάρι Γερμανών και τους ιδιοκτήτες, ένα ηλικιωμένο ανδρόγυνο. Δώσαμε ραντεβού για το ρεβεγιόν στο χώρο υποδοχής του σπιτιού. Στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι μοιραστήκαμε ξηρά στρατιωτική τροφή και λίγο ντόπιο ποτό. Οι Γερμανοί είχαν χάσει όλα τους τα υπάρχοντα από το Τσουνάμι. Σε αντίθεση με τα υλικά αγαθά, τα συναισθήματα ήταν σε αφθονία: φόβος, πόνος, συμπόνια, αναγνώριση, σεβασμός, ανιδιοτελής αγάπη και προσφορά. Ένιωθα σαν να τους γνώριζα όλους χρόνια, ενώ στην πραγματικότητα δεν τους γνώριζα παρά μόνο μερικές ημέρες ή ώρες! Τη μέρα της Πρωτοχρονιάς εγώ και η ομάδα μου πέσαμε σε δυο αλλεπάλληλα μπλόκα από κυβερνητικές και αυτονομιστικές (Ταμίλ Τίγρεις) ένοπλες ομάδες που μας συμπεριφέρθηκαν πολύ καλά.
Ποια ήταν η πιο δύσκολη αποστολή σου;
Αν εξαιρέσουμε τις δυσκολίες στο Λίβανο λόγω ανεπαρκούς ασφάλειας εξαιτίας των βομβαρδισμών, η πιο δύσκολη αποστολή ήταν στο Αφγανιστάν. Πολύ κακές συνθήκες διαβίωσης και συνεχής προβληματισμός για την ασφάλειά μας. Ωστόσο, καταφέραμε να στηρίξουμε ένα μεγάλο ορφανοτροφείο με 1000 παιδιά από το οποίο μάλιστα εξαλείψαμε μια πολύ επικίνδυνη αρρώστια που λέγεται λεϊσμανίαση.
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, Ο ΠΟΛΕΜΟΣ, Η ΒΟΗΘΕΙΑ
Θα ήθελα να μου περιγράψεις την καθημερινότητά σου στην τελευταία αποστολή σου, στη Βηρυτό.
Οι ΓτΚ Ελλαδας ανταποκρίθηκαν άμεσα με βοήθεια στα θύματα των αεροπορικών βομβαρδισμών που έκανε το Ισραήλ ως αντίποινα στην απαγωγή μικρού αριθμού στρατιωτών από τη Χεσμπολάχ. Αρχικά αποστείλαμε υλική βοήθεια και μόλις το επέτρεψαν οι συνθήκες, έγινε άμεση αποστολή ιατρών. Η ομάδα μας δραστηριοποιήθηκε σε 2 άξονες: α) Επισκέψεις σε σχολεία (καταυλισμούς προσφύγων) και β) Λειτουργία Ιατρείου στην περιοχή Kanda al Kamik στα όρια της νοτίου Βηρυτού, που ήταν ένας από τους κύριους στόχους των βομβαρδισμών. Το προσωπικό του ιατρείου αποτελείτο από τους άλλους δυο ιατρούς και από ντόπιους εθελοντές. Η συμμετοχή των ντόπιων συνεργατών αποδεικνύει την ευρύτατη αποδοχή των δράσεων μας από τον ντόπιο πληθυσμό και τη δική μας βούληση να μην είμαστε απλά ένα «ξένο σώμα» στις περιοχές που στηρίζουμε.
Τις μέρες του πολέμου, η Kanda al Kamik φιλοξενούσε περίπου 20.000 πρόσφυγες οι οποίοι προέρχονταν από τον νότιο Λίβανο και τα βομβαρδισμένα νότια προάστια. Επρόκειτο κυρίως για γυναίκες, ηλικιωμένους και παιδιά μιας και οι περισσότεροι άντρες είχαν μείνει στις περιοχές τους με σκοπό να αντισταθούν σε μια ενδεχόμενη εισβολή του Ισραηλινού στρατού στον νότιο Λίβανο, αλλά και για να συνεχίσουν τις επιθέσεις μέσα στο κράτος του Ισραήλ. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι φιλοξενούνταν από οικογένειες μέσα σε μικρά διαμερίσματα. Οι υπεύθυνοι της τοπικής κοινότητας, είχαν αγκαλιάσει την προσπάθεια των ΓτΚ στην περιοχή τους προσφέροντας απλόχερα όποια βοήθεια τους είχε ζητηθεί από τα μέλη του κλιμακίου. Πρόκειται για Σιϊτες Μουσουλμάνους οι οποίοι έχουν κατηγορηθεί για την στήριξη που παρέχουν στην Χεσμπολάχ. Χαρακτηριστικά μας έλεγαν πως επειδή μεγάλο μέρος των ντόπιων ιατρών έφευγαν από τη χώρα, εκείνοι αναγνώριζαν και συγκινούνταν από τη δική μας προσπάθεια να τους βοηθήσουμε χωρίς να υπολογίζουμε τους πιθανούς κινδύνους.
Το ιατρείο λειτούργησε σε όλη τη διάρκεια του πολέμου. Οι ΓτΚ συνεχίζουν να στηρίζουν τον λαό το Λιβάνου με επιπλέον αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας.
Είσαι πάντα ο γιατρός της αποστολής. Εκτός από τις ιατρικές γνώσεις χρειάζονται και άλλες δεξιότητες;
Όλα τα μέλη που λαμβάνουν μέρος σε τέτοιου είδους αποστολές πρέπει να πιστεύουν και να αγαπούν αυτό που κάνουν! Ανεξάρτητα από το αν είναι ιατροί, διοικητικό προσωπικό ή έχουν κάποια άλλη ειδίκευση πρέπει να γνωρίζουν τουλάχιστον Αγγλικά, να διακρίνονται από ομαδικό πνεύμα, να έχουν αυξημένη ικανότητα στο να αντιλαμβάνονται περίπλοκες καταστάσεις και να χειρίζονται με λεπτότητα διάφορα θέματα. Έχει τύχει να συνομιλώ με αντάρτες και άλλες ένοπλες ομάδες προκείμενου να ενημερωθούμε για τις ανάγκες και να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τους αναξιοπαθούντες. Ο επικεφαλής μπορεί να χρειαστεί να συνομιλήσει με υπουργούς και άλλους εκπροσώπους επίσημων φορέων. Γι’αυτό πρέπει να είναι επικοινωνιακός, αλλά και δυναμικός, ώστε να είναι σε θέση να ασκήσει και πιέσεις, αν χρειαστεί. Τέλος είναι σημαντικό να γνωρίζει τους κανόνες του «παιχνιδιού», κυρίως τους κανόνες και τις αξίες της οργάνωσης με την οποία συμμετέχει στην αποστολή αλλά και τους κανόνες, τις αρχές και τις αξίες της κοινωνίας π.χ. τι ενδείκνυται και τι όχι σε ό,τι αφορά τις ενδυματολογικές συνήθειες, να σέβεται τις διαφοροποιήσεις στις διαπροσωπικές σχέσεις κυρίως αυτές μεταξύ ανθρώπων αντίθετου φύλου (Μουσουλμανικές χώρες) κ.α.
Θα ήθελα να θυμηθείς μια ιστορία που αξίζει να αναφέρουμε.
Μετά από μια σκληρή ημέρα δουλειάς, κατά την οποία έχουμε δει πάνω από 100 ασθενείς, ο μεταφραστής μου λέει ότι μια κυρία με παρακαλεί να πάω στο σπίτι της να δω τον σύζυγο της. Ήταν μια κυρία στην ηλικία της μητέρας μου. Ο άντρας της ήταν περίπου 65-70 ετών. Μετά από ένα σύντομο ιστορικό και κλινική εξέταση αντιλήφθηκα ότι έπασχε από μεταστατικό καρκίνο. Δεδομένων των συνθηκών, το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να του απαλύνω λίγο τον πόνο-έτυχε να έχουμε δυνατά παυσίπονα- και να τον βοηθήσω σε ένα σοβαρό πρόβλημα δυσκοιλιότητας δίνοντάς του το κατάλληλο σκεύασμα. Τον επισκέφτηκα έπειτα από μερικές μέρες 3-4 φορές. Μετά από λίγο καιρό πέθανε. Λίγες ημέρες πριν φύγω η σύζυγος του ήρθε και με βρήκε με τον γιο της για να με ευχαριστήσει. Το πρώτο πράγμα που πήγε να κάνει ήταν να μου φιλήσει το χέρι. Όταν κλαίγοντας μου είπε ότι οι τελευταίες ημέρες του συζύγου της δεν ήταν τόσο οδυνηρές δεν μπόρεσα να συγκρατήσω τα δάκρυα μου. Δεν ήταν δάκρυα λύπης. Ίσως να ήταν ηθική ικανοποίηση, μια ανταμοιβή... Σκέφτομαι πολλές φορές αυτή την κυρία. Ελπίζω να είναι καλά.
Αν σου ζητήσω να θυμηθείς κάποιον άνθρωπο που δεν θα ξεχάσεις;
Είναι ο Dr Μπέρη, φοιτητής ιατρικής που εγκατέλειψε τις σπουδές του για να αγωνιστεί για την απελευθέρωση της πατρίδας του, τη Δυτική Σαχάρα. Μετά από μια μάχη κουβάλησε έναν συναγωνιστή του τρεις ολόκληρες νύκτες στη πλάτη του, ώσπου τον μετέφερε στο στρατόπεδό του. Τη νύχτα περπατούσε και τη μέρα κρυβόταν. Είναι ένας από τους πιο ανιδιοτελείς ανθρώπους που έχω γνωρίσει, με μεγάλη γενική μόρφωση, ενδιαφέρουσες απόψεις και πάντα πρόθυμος να βοηθήσει.
Υπάρχει η πεποίθηση ότι οι ΜΚΟ είναι προστατευμένες σε εμπόλεμες ζώνες κ.ά. Εσύ αισθάνθηκες ποτέ ότι η ζωή σου κινδυνεύει;
Η προστασία είναι πολύ σχετική, καθώς μέλη ανθρωπιστικών αποστολών γίνονται θύματα ενώ προσπαθούν να βοηθήσουν. Δυστυχώς τα περιστατικά αυξάνονται τελευταία και αυτό ίσως συμβαίνει ως πίεση σε διάφορες κυβερνήσεις για πολιτικά, στρατιωτικά και οικονομικά ανταλλάγματα. Άλλες φορές μέλη ανθρωπιστικών αποστολών εκτελούνται εν ψυχρώ για να μην καταγγείλουν και μαρτυρήσουν την καταπάτηση στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή άλλων παράνομων πράξεων.
Στη διάρκεια του πολέμου στο Λίβανο ασθενοφόρα και άλλα οχήματα που χρησιμοποιούνταν από ανθρωπιστικές οργανώσεις έγιναν στόχοι επειδή υπήρχε η υποψία ότι μπορεί να μετέφεραν οπλισμό, ενώ στην πραγματικότητα προσπαθούσαν να βοηθήσουν τους τραυματίες μεταφέροντας τους σε ασφαλείς τοποθεσίες.
Ως προσωπική εμπειρία αναφέρω την πορεία μας από τη Δαμασκό (Συρία) οδικώς προς την Βηρυτό. Επιβαίναμε σε ένα όχημα με 6 ανθρώπους, φορτωμένο με κιβώτια από φάρμακα και άλλο υλικό. Τα πρώτα εικοσιτετράωρα του πολέμου είδαμε τουλάχιστον 4-5 βομβαρδισμένα οχήματα στη πορεία μας. Είμαι επισης αυτίκους μάρτυρας περιστατικών με μέλη ΜΚΟ τα οποία γλίτωσαν καθαρά από τύχη από παρόμοιες επιθέσεις. Το 2004 ενώ ήμουν στο Αφγανιστάν μια ομάδα 5-6 των ΓΧΣ είχε εκτελεστεί εν ψυχρώ. Προσωπικά, αλλά και όλες οι ανθρωπιστικές οργανώσεις καταδικάζουμε τέτοιες πρακτικές που μας οδηγούν πολλά χρόνια πίσω και βλάπτουν ότι καλύτερο έχει ίσως να επιδείξει η ανθρωπότητα σήμερα: το έμψυχο δυναμικό των ΜΚΟ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου