Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2007

Η σοκολάτα, ο δρόμος και άλλες βρώμικες ιστορίες: ο συγγραφέας του "Hugo" μιλά στο καβουράκι



Το σαββατοκύριακο μάζευα αποκόμματα για το blog. Το editorial της Ματίνας Στεβή στο τελευταίο τεύχος του Blow, της free press έκδοσης του Κύρτσου, στο οποίο με θάρρος εξηγεί γιατί δεν απεργεί. Μάζεψα κι άλλα, αλλά σήμερα δεν είχα καθόλου όρεξη να μιλήσω για κάτι από αυτά. Είδα το email που έφτασε από τον παλιό μου συμφοιτητή Simen Sætre, σήμερα 33 χρόνων, δημοσιογράφο και συγγραφέα δύο βιβλίων. Ο Σίμεν κάνει πραγματική δημοσιογραφία. Από τότε που σπουδάζαμε ταξίδευε, έκανε έρευνες. Πίσω από τις γνωστές σοκολατοβιομηχανίες ανακάλυψε παιδιά- εργάτες στην Ακτή του Ελεφαντοστού. Και πίσω από τον Hugo, έδειξε το ρατσισμό απέναντι στους περιθωριακούς. Το τελευταίο βιβλίο του αναμένεται και στην Ελλάδα. Μέχρι τότε, απολαύστε τον...

Γεια σου Σίμεν. Χαίρομαι που σε βρίσκω online. Πού βρίσκεσαι αυτή τη στιγμή;
Σπίτι. Από το μπαλκόνι βλέπω το Όσλο...αυτό είναι το καλό με αυτό το σπίτι, ότι βλέπω όλη την πόλη. Τα κτίρια δεν είναι πολύ ψηλά γιατί υπάρχει νόμος που το απαγορεύει. Γι’αυτό μπορείς να απολαύσεις φύση και πάρκα.

Συστήσου στο ελληνικό κοινό: Ποια είναι η βασική σου δουλειά;
Μοιράζω το χρόνο μου ανάμεσα στη δημοσιογραφία και στη συγγραφή βιβλίων. Αυτή τη στιγμή είμαι περισσότερο συγγραφέας. Επίσης, δουλεύω σε μια εβδομαδιαία εφημερίδα, την Morgenbladet.

Πρόσφατα έγραψες ένα βιβλίο, το Hugo, το οποίο προτάθηκε και για βραβείο. Περί τίνος πρόκειται;
Είναι η βιογραφία του Ούγκο, ενός ανθρώπου που ζει στους δρόμους του Όσλο. Τον ακολούθησα στην καθημερινή του ζωή: έκανα κι εγώ το ζητιάνο, συναναστράφηκα με ναρκομανείς, ένιωσα πώς είναι να σε απορρίπτει η κοινωνία. Το βιβλίο έχει αποσπάσει καλές κριτικές και προτάθηκε για το βραβείο Brage στην κατηγορία των βιβλίων non-fiction. Ίσως μεταφραστεί και στα ελληνικά.

Ωστόσο, το νορβηγικό κοινό σε πρωτογνώρισε to 2004, όταν έγραψες για τις σοκολατοβιομηχανίες.
Στο «Άσχημο Βιβλίο της Σοκολάτας» («Den lille Stygge Sjokoladeboka») ασχολήθηκα με τις παγκόσμιες σοκολατοβιομηχανίες και εξέτασα το ρόλο που παίζουν στην αλυσίδα οι καλλιεργητές κακάο, τα παιδιά-εργάτες που συνάντησα στη Δυτική Αφρική και οι Νορβηγοί καταναλωτές. Το βιβλίο διερευνά τον τρόπο που οι σοκολατοβιομηχανίες επηρεάζουν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Το διάστημα που έκανα την έρευνα έμαθα αρκετά για τις εταιρείες αυτές και είμαι περισσότερο επικριτικός με τις μεγάλες: Mars, Kraft Foods, Nestle, Cadbury, Hershey. Όταν τελείωσα την έρευνα ήταν πολύ δύσκολο να βάλω σοκολάτα στο στόμα μου. Τώρα προσπαθώ να τρώω μόνο «fair trade» σοκολάτες που εγγυώνται ότι οι συνθήκες εργασίας είναι καλές και οι καλλιεργητές πληρώνονται καλά. Αυτό το βιβλίο σε λίγο καιρό θα εκδοθεί και στα αραβικά από έναν Αιγύπτιο που αγόρασε τα δικαιώματα.

Αυτές τις μέρες οι δημοσιογράφοι στην Ελλάδα κάνουν απεργίες για επικείμενο νομοσχέδιο που ενδέχεται να θίξει τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα. Οι Νορβηγοί συνάδελφοι έχουν παρόμοια προβλήματα;
Όχι, δεν πιστεύω ότι έχουν τόσα. Σίγουρα εργάζονται πολύ σκληρά, αρρωσταίνουν νωρίς και οι πιο νέοι στο επάγγελμα δεν μπορούν να βρουν σταθερή δουλειά. Επιπλέον, δύσκολα τους αναθέτουν σοβαρά θέματα, καθώς όλα τα ΜΜΕ θέλουν τις ειδήσεις που «τρέχουν» και ό,τι έχει να κάνει με ψυχαγωγία. Ωστόσο, οι Νορβηγοί πληρώνονται καλύτερα από τους συναδέλφους τους στη νότια Ευρώπη.

Στο βιβλίο σου για τις σοκολατοβιομηχανίες χρηματοδότησες μόνος σου τα ταξίδια σου. Θα μου λύσεις την απορία που βρήκες τόσα χρήματα;
Γενικά μαζεύω χρήματα από τη δουλειά μου. Εργάζομαι από τα 15 μου και σπούδασα με δάνειο που πήρα από την τράπεζα. Επίσης, κάθε φορά που πηγαίνω στο εξωτερικό γράφω άρθρα σε νορβηγικές εφημερίδες και έτσι χρηματοδοτώ τα ταξίδια μου. Η Νορβηγία είναι πολύ ακριβή χώρα. Κοστίζει πολύ να ζήσεις εδώ. Όταν, όμως, ταξιδεύω σε μια χώρα με χαμηλότερο κόστος ζωής τα χρήματα μου φτάνουν για να ζήσω αρκετό διάστημα. Εδώ δίνεις περίπου 1000 δολάρια στο ενοίκιο για να μείνεις σε ένα μικρό διαμέρισμα. Με αυτά τα λεφτά μπορείς να ζήσεις σε ένα ξενοδοχείο στην Κίνα για ένα μήνα.

NOR-WAY: Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΒΟΡΡΑ
Και τώρα θα ήθελα να μου πεις κάποια πράγματα για την καθημερινότητα στη Νορβηγία. Την περίοδο του μεσονυκτίου δουλεύεις;

Φυσικά. Αλλά για μένα εκείνες οι μέρες είναι καταθλιπτικές. Δεν βλέπω φως και γίνομαι ακόμη πιο άσπρος. Είναι δύσκολο να ξυπνάς το πρωί και έξω να είναι σκοτάδι. Και το σαββατοκύριακο που δεν δουλεύω θέλω να μένω στο κρεβάτι που είναι ζεστά. Γι' αυτό πάντα αισθάνομαι ότι τα καλοκαίρια είναι καταπληκτικά: ζέστη, φως, όμορφοι άνθρωποι, πάρτι, θάλασσα...Αυτό, εξάλλου, πιστεύουμε και για τους Έλληνες: έχετε όλο το χρόνο καλοκαίρι. Πολλοί δεν αντέχουν τον χειμώνα και πηγαίνουν μερικές εβδομάδες Ελλάδα ή Ισπανία για να γεμίσουν τις μπαταρίες τους και μετά επιστρέφουν εδώ.

Πώς εξηγείς ότι έχετε από τα μεγαλύτερα ποσοστά αυτοκτονιών στην Ευρώπη;
Δεν ήξερα ότι είναι τόσο μεγάλο! Αλλά μπορώ να φανταστώ γιατί συμβαίνει. Επειδή ο χειμώνας είναι τόσο κρύος και έχει συνέχεια σκοτάδι, οι άνθρωποι γίνονται κυκλοθυμικοί και μελαγχολούν. Κάποιοι δεν μιλάνε πολύ και τους είναι δύσκολο να εκφράσουν τα συναισθήματά τους.

Πες μου κάποιες Νορβηγικές λέξεις που δεν υπάρχουν αλλού.
Κάποιες νορβηγικές λέξεις είναι tran, rognebær, gudbrandsdalsost, όλα είδη τυριών. Το νορβηγικό τυρί είναι καφέ, έχει γεύση καραμέλας, αλλά δεν είναι τόσο γλυκό όσο αυτή.

Τι θα έδειχνες από τη χώρα σου σε έναν Έλληνα;
Θα τον πήγαινα σε ένα δάσος το χειμώνα για να κάνει σκι, να νιώσει το κρύο, να αισθανθεί τον παγωμένο αέρα στο πρόσωπό του, να βυθιστεί στο μαλακό χιόνι και να δει τον μπλε και καθαρό ουρανό.

Δεν υπάρχουν σχόλια: